Χιονισμένος κήπος

ΧΕΙΜΩΝΑΣ & ΠΟΙΗΣΗ

Χειμωνιάτικα ποιήματα: «Βράδυ του Γενάρη. Κρύα ξαστεριά» του Κνουτ Έντεγκορντ (Knut Ødegaard)
(Μετάφραση του Σωτήρη Σουλιώτη για το αφιέρωμα στην ποίηση των εορτών/χειμώνα)

ΒΡΑΔΥ ΤΟΥ ΓΕΝΑΡΗ. ΚΡΥΑ ΞΑΣΤΕΡΙΑ
(Μόλντε 1955)

Βράδυ του Γενάρη. Κρύα ξαστεριά. Κουδούνισμα του πάγου
λεπτό σαν τις αγορίστικες φωνές μας
μες στο σκοτάδι: η ελκηθροπαρέα σκαρφάλωσε
ως το Κρίνγκσιο, το χωράφι του προπάππου μου
ψηλά κάτω από τ’ άστρα,

και ξάφνου γλιστράει! Ολόγυρα πετιούνται σπίθες
όταν η λάμα βρίσκει σε κόκκους άμμου, το έλκηθρο κάνει
στο πλάι, γυρίζει γύρω-γύρω, εγώ πέφτω πίσω
στον κατάμαυρο γλιστερό πάγο με το κεφάλι ανάμεσα στο Βόρειο Σέλας
και τ’ άστρα

στο απύθμενο χάος των άστρων και της νύχτας: το
Άπειρο με διαπέρασε σαν βροντή, το χωράφι του προπάππου γλίστρησε
λοξά, στριφογυρνώντας πάνω από όλες τις πλαγιές
αλλά ξανακάθισε στη θέση του, αστροφέγγοντας.
Αστροφέγγοντας ήρθαν προς το μέρος μου, σαν νιφάδες
στο σκοτάδι ψηλά πάνω απ’ του Μόλντε την πόλη: ο Ματίας, ο Όλε Μπγιορν,
ο Ρούνε, η παιδική μου ελκηθροπαρέα

που άκουσε το Θεό ν’ ανασαίνει
ανάμεσα στο Βόρειο Σέλας και τ’ αστέρια,
που είδε το χωράφι του προπάππου να ταξιδεύει χάνεται
μέσα στο άπειρο,
που είδε τα κορμιά μας να τρεμολάμπουν
σαν φώτα μυστικά μες στο σκοτάδι

μια βραδιά του Γενάρη το ’55 στο Μόλντε.

Κνουτ Έντεγκορντ (Knut Ødegaard, γεν. 1945 στο Μόλντε της Νορβηγίας)
μετάφραση: Σωτήρης Σουλιώτης

~.~

Ο νορβηγός ποιητής Knut Ødegaard (Κνουτ Έντεγκορντ)
Ο ποιητής Knut Ødegaard
JANUARKVELD. FROSTKLÅR
(Molde 1955)

Januarkveld. Frostklår. Is-singling
tynn som våre guterøyster
i myrkret. Rattkjelkegjengen hev kravla
upp til Kringsjå, min oldefars bruk
høgt upp under stjernerne,

og sklid ut! Gneistar fyk i romet
når meien møter sandkorn, rattkjelken skrår
seg ut, spinn rundt rundt, siglar eg baklengs
ut i svart glatt-is med hovudet millom nordljos
og stjerner

ut i svimle djup av stjerner og natt: Det
Endelause tordna gjennom meg, oldefars bruk skleid
skrått ut i romet, kvarv yver alle åsar
men settest ned att, stjerneskimrande.
Stjerneskimrande kjem de imot meg, fykande
i myrkret høgt yver Molde by: Mathias, Ole Bjørn,
Rune, min barndoms rattkjelkegjeng

som høyrde Gud pusta
millom nordljos og stjerner,
som såg oldefars bruk sigla
ut i det endelause romet
som såg våre kroppar skimra
av hemmeleg ljos i myrkret

ein januarkveld året -55, i Molde by.

~.~

Ο Κνουτ Έντεγκορντ (Νορβηγικά: Knut Ødegaard, γεν. στο Μόλντε της Νορβηγίας το 1945), είναι νορβηγός ποιητής και πεζογράφος.
Σπούδασε Θεολογία και Φιλολογία στο Όσλο και μετά Λογοτεχνία στο Κέμπριτζ (Cambridge). Έκανε το ντεμπούτο του το 1967 με την ποιητική συλλογή «Μελισσοβούισμα, σολωμοπέταγμα», από την οποία προέρχεται το εν λόγω ποίημα. Η ποίησή του έχει μεταφραστεί σε 37 γλώσσες, είναι ο περισσότερο μεταφρασμένος εν ζωή νορβηγός ποιητής. Παράλληλα έχει εργαστεί ως κριτικός λογοτεχνίας, διευθυντής εκδοτικού οίκου, καθώς και γενικός διευθυντής πολιτισμού και κινηματογράφου στο Κριστιανσούντ, νομαρχιακός πολιτιστικός διευθυντής και διευθυντής του Οίκου του Βορρά, στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας, τον δεύτερο τόπο κατοικίας του μετά τη γενέτειρά του, το Μόλντε. Το 1989 του απονεμήθηκε η ισόβια υποτροφία του Νορβηγικού κράτους για την προσφορά του στη λογοτεχνία. Παράλληλα υπήρξε δραστήριος στη διοργάνωση εκδηλώσεων και φεστιβάλ, τόσο στη Νορβηγία όσο και το εξωτερικό, ενώ κατέχει ηγετικές θέσεις σε νορβηγικούς και διεθνείς οργανισμούς.

Έργα του:
Ποίηση
1967: Drøymaren, vandraren og kjelda (Ο ονειροπόλος, ο οδοιπόρος και η πηγή)
1968: Konsert i eit kvitt hus (Συναυλία σε ένα άσπρο σπίτι)
1970: I pensjonatet (Στο πανδοχείο)
1972: Det mørke regnet (Η σκοτεινή βροχή)
1978: Vind gjennom Romsdal (Αέρας φυσά στο Ρόμσνταλ)
1983: Biesurr, laksesprang (Μελισσοβούισμα, σολωμοπέταγμα)
1991: Kinomaskinist (Κινηματογραφιστής)
1992: Molde, mitt Molde (Μόλντε, πατρίδα μου)
1994: Buktale (Εγγαστρίμυθος)
1995: Dikt i utval (Επιλογή ποιημάτων)
1998: Missa (Μίσσα)
2003: Stephensen-huset (Το σπίτι των Στέφενσεν)
2005: Kringsjå (Κρίνγκσιο)
2009: Det blomstra så sinnssjukt (Τα λουλούδια άνθισαν σαν τρελά)
2015: Drankarar og galningar (Μεθύστακες και τρελοί)
2017: Tida er inne (Ήρθε η ώρα)

Επίσης έχει γράψει πεζά, νεανικά μυθιστορήματα, επιστημονικά βιβλία και ένα θεατρικό έργο, ενώ έχει μεταφράσει πολυάριθμες ποιητικές συλλογές από τα Ισλανδικά, τα Φεροέζικα, τα Ουγγρικά, τα Αγγλικά κ.ά.
Έχει τιμηθεί με πολυάριθμα νορβηγικά και διεθνή βραβεία.

Το παρόν ποίημα είναι από υπό έκδοση επιλογή ποιημάτων του Κνουτ Έντεγκορντ που θα κυκλοφορήσει σε μετάφραση Σωτήρη Σουλιώτη από τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν με τον τίτλο «Μελισσοβούισμα, σολωμοπέταγμα».

~~..~~

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ